Proto-persony

Czym są Persony?

Właściwy proces tworzenia person wbrew pozorom nie należy do rzeczy łatwych. Znaczenie ma tu zarówno konkretny projekt – jego temat, spektrum oddziaływania, a także zespół osób oraz ich kwalifikacje, który nad Personami pracuje. Dla większości zespołów podejście jakościowe przy tworzeniu Person stanowi najlepszy balans między włożonym wysiłkiem a uzyskana wartością. Natomiast bardzo duże (albo bardzo małe) organizacje, większą wartość mogą uzyskać stosując podejście statystyczne lub łącząc obydwa powyższe sposoby.

Persony używane w pracy UX to szybka, pobudzająca wyobraźnię i budująca empatię metoda znalezienia motywacji, potrzeb i podejść do korzystania z naszych produktów przez naszych hipotetycznych użytkowników. Pomagają nam skupić się na tym, co jest najważniejsze dla naszych odbiorców i oczami naszej wyobraźni postawić się na ich miejscu przy podejmowaniu oczekiwanych decyzji. Z tego powodu muszą zawsze opierać się na jakościowym zrozumieniu użytkowników i odzwierciedlać co i dlaczego ich motywuje. Nie powinny opierać się na (często wątpliwych) korelacjach między różnymi zmiennymi demograficznymi lub analitycznymi.

Persony z założenia nie mają być wyczerpującą, naukową taksonomią dla każdego możliwego typu użytkownika, starannie skategoryzowaną według wielu zmiennych psychograficznych, demograficznych i behawioralnych – podejmowanie projektowanych decyzji z uwzględnieniem dziesiątek lub setek typów osobowości szybko stałoby się niemożliwe do udźwignięcia. Istota Person polega na tym, że zapadają w pamięć, są „realne” i różne od siebie – mówiąc w skrócie, są po to, aby w przystępny sposób podsumować i zobrazować główne potrzeby naszych odbiorców z różnych segmentów.

Zasadniczo istnieją trzy różne sposoby tworzenia person, w zależności od metod badawczych, na których są osadzone:

• Proto-Persony, mające na celu szybkie dostosowanie istniejących założeń zespołu dotyczących tego, kim są jego użytkownicy, ale nie w oparciu o nowe badania,
• Persony jakościowe, oparte na badaniach jakościowych na małych próbach, takich jak wywiady, testy użyteczności lub badania terenowe,
• Persony statystyczne, gdzie wstępne badania jakościowe sugerują jak sformułować badanie ankietowe, które będzie już używane na dużej próbie użytkowników, a Persony wyłaniają się z analizy statystycznej.

Wszystkie trzy mają różne wady i zalety i będą miały zastosowanie w różnych sytuacjach. W naszym przypadku skupimy się tylko na Proto-Personach.

Proto-Persony: Szybko, tanio i w miarę solidnie

Proto-Persony to lekka i szybka forma tworzenia Person ad hoc, bez wykorzystywania nowych badań. Katalogują istniejącą wiedzę zespołu (lub najlepsze przypuszczenia) na temat tego, kim są jego użytkownicy i czego chcą. Proto-persony mogą opierać się na istniejących danych użytkownika, jeśli nasz zespół takie posiada, ale w wielu przypadkach opierają się wyłącznie na założeniach zespołu dotyczących tego, kim są użytkownicy i czego potrzebują.

Jak powstają Proto-Persony

Zazwyczaj Proto-Persony są tworzone podczas warsztatów, w których bierze udział nasz agencyjny zespół jak i kluczowi interesariusze lub klienci. Warsztaty trwają zwykle od 2 do 4 godzin; każdy uczestnik tworzy od przynajmniej 2 do 5 Proto-Person używając przygotowanego wcześniej prostego szablonu, a następnie udostępnia je grupie. Następnie grupa omawia wszystkie przedstawione Persony, znajduje wspólne cechy itd. i na podstawie wymiany myśli i korekty własnych propozycji tworzy ostateczny zestaw od 3 do 6 Proto-Person.

Zalety Proto-Person

Ponieważ przy tworzeniu Proto-Person nie jest wymagane posiadanie wcześniejszych badań (jakościowych, ilościowych itd.), mechanizm ich tworzenia jest dobrze dopasowany do zespołów, które pracują w Lean UX lub mają niską świadomość User Experience i w przeciwnym razie w ogóle nie używałyby Person. Inną ważną zaletą Proto-person jest to, że ujawniają ukryte i nieuświadomione założenia zespołu dotyczące użytkowników. Zwykle każdy członek zespołu ma inne założenia dotyczące typowych odbiorców, a brak dostosowania oznacza, że ​​każda osoba podejmuje decyzje w imieniu innej grupy docelowej. Te rozbieżności często odbijają uwagę zespołu, więc skatalogowanie założeń zapewnia przynajmniej jeden pewny wspólny kierunek, nawet jeśli wyniki nie oddają dokładnie rzeczywistych użytkowników. Proto-persony stanowią również furtkę do przyszłych badań, jeśli zespół uzna je za wyjściowe hipotezy, które zechce zweryfikować za pomocą szczegółowych badań.

Wady Proto-Person

Oczywiście, ponieważ Proto-persony nie są, jak to się modnie dziś mówi data driven design, często stanowią niedokładną reprezentację użytkowników docelowych, co może prowadzić do błędnych założeń zespołu i w konsekwencji błędnych decyzji. Co więcej, jeśli zespół uzna stworzone przez siebie Persony za nieistotne w procesie projektowym, mogą one prowadzić do negatywnego efektu aureoli w stosunku do osób w ogóle i do innych wspólnych działań związanych z projektowaniem User Experience. Ale o tym będzie kiedy indziej.